Hoe ontwikkel je een design probe voor mensen met een licht verstandelijke beperking?
Al ruim twintig jaar bouw ik mee aan de digitalisering van de samenleving. Zowel binnen de overheid als vanuit het bedrijfsleven heb ik hieraan gewerkt. Ik weet hoe experts over de digitalisering denken. Maar hoe ervaren gebruikers met een licht verstandelijke beperking deze ontwikkelingen?
Hier kom je alleen achter door het aan ze te vragen. Ik heb een design probe ontwikkeld waarin zowel thuis als in de stad wordt bijgehouden welke digitale middelen worden gebruikt en hoe deze worden ervaren. Is het belangrijk? Lukt het? Hoe voelt het? Op basis van deze ervaringen kan ik in een gesprek doorvragen wat zij de voor- en nadelen vinden van de digitale samenleving.
De design probes heb ik in de week van 4 november aan twee Rotterdammers met een licht verstandelijke beperking meegegeven. Ze zijn met plezier en vertrouwen in ontvangst genomen. Wat ik daarvoor heb gedaan, staat hieronder beschreven.
Design probes ontwikkelen in 6 stappen
Gedurende alle stappen heb ik tests uitgevoerd met verschillende participanten. Mijn participanten waren: mensen met een frisse blik, experts die de doelgroep goed kennen zoals MEE, de doelgroep, en ikzelf.
Stap 1 Opstellen van de juiste onderzoeksvraag.
Deze heb ik getest bij medestudenten. Eén van de geleerde punten was dat het woord ‘digitaal’ concreet gemaakt moet worden. Daarnaast werd bevestigd dat het bijhouden van wat je op een dag digitaal doet, best wel interessant is.
Stap 2 Maken van het eerste concept.
Omdat ik twijfelde of de design probe – zoals dat hoort bij deze methode – wel een ‘toffe ervaring’ was, heb ik medestudent Karla gebeld voor een frisse blik erop. Dit heeft ertoe geleid dat ik voor de ervaringen thuis verder ga met het dagboekje dat ik in concept af had. Voor de ervaringen in de stad ga ik een kaart ontwikkelen en sluit ik een HEMA bon bij voor een kopje koffie in de stad.
concept versie van het dagboekje
concept versie van de kaart
Stap 3 Verder brengen van het concept.
De design probe heb ik bewust nog niet tot in detail uitgewerkt. Ik weet namelijk dat het maken van producten voor mensen met een licht verstandelijke beperking een expertise is die ik niet onder de knie heb. Dus heb ik contact opgenomen met MEE Rotterdam-Rijnmond. Dankzij hun feedback zijn veel wijzigingen doorgevoerd in de design probe: simpeler taalgebruik in de begeleidende uitleg en het dagboekje, normale foto’s en dus géén plattegrond (!) op de kaart, en stippellijntjes zijn gewijzigd in ononderbroken lijnen zoals dat ook gebruikelijk is in een schoolschrift. En een vraag als ‘waarom?’ is veel te ingewikkeld, en heb ik vervangen door: ‘Ging het goed?’
nieuwe binnenkant dagboekje
nieuwe buitenkant dagboekje
nieuwe kaart
Stap 4 Afronden van het concept.
Ik wilde stickers gebruiken die de Rotterdammers in hun dagboekje en op de kaart kunnen plakken. Stickers met emoties en met apps. Bij het maken van de stickers liep ik al snel aan tegen de vraag, welke apps moeten er op de stickers? Op dat moment liep een collega over de gang voorbij. Samen met haar en een collega die zij erbij riep, zijn we eruit gekomen. Ik mocht meekijken op hun smart phones. Dat heeft de apps bepaald die nu op de stickers staan. Door nog op internet te zoeken naar hoe je goede zinnen schrijft voor mensen die moeite hebben met lezen, kon ik de begeleidende uitleg bij de design probe afronden.
design probe met stickers voor mensen met een licht verstandelijke beperking
Stap 5 Klaar maken van de design probe.
Met zorg printen, inbinden en inpakken van de onderdelen zodat het voelt als iets leuks om mee aan de slag te gaan. De design probe is klaar voor gebruik! Ik heb de design probe ook zelf uitgeprobeerd om te ervaren hoe deze werkte. Ik heb een hele dag bijgehouden wat ik digitaal doe. Het is makkelijk te doen en vooral ook leuk. En het gaf een verrassend inzicht in mijn eigen smart phone gedrag. Deze eigen ervaring maakt het dadelijk een stuk makkelijker om de design probe toe te lichten.
design probe voor mensen met een licht verstandelijke beperking
Stap 6 Op naar de Rotterdammers.
Op advies van MEE Rotterdam-Rijnmond heb ik nog een laatste test ingebouwd. Ik heb proefboekjes gemaakt zodat we ter plekke kunnen oefenen. Met wat uitleg en op basis van wat ze die ochtend met hun smart phone hadden gedaan, hebben we de proefboekjes gevuld. En we hebben samen de doosjes opengemaakt zodat ze zagen hoe het werkte.
Met vertrouwen én plezier zijn de twee Rotterdammers met een licht verstandelijke beperking nu aan de slag met de design probes. Dat was niet gelukt als ik bovenstaande tests niet had gedaan.