De kracht van beeldtaal

Op donderdagochtend 28 mei vond de webinar ‘De kracht van Beeldtaal’ plaats van Gebruiker Centraal in samenwerking met Rotterdammer Centraal. Onderdeel van deze bijeenkomst was de lancering van de kennisbank beeldtaal.

Tijdens de sessie zijn mensen uit het bedrijfsleven en vanuit verschillende overheden aanwezig. Het doel van de sprekers is om deelnemers kennis te laten maken met de kracht van beeldtaal.

Show, don’t just tell

Zo trapt Ruth Koops – van ’t Jagt (Aletta Jacobs School of Public Health) de bijeenkomst af. Zij deed promotieonderzoek naar ouderen met lage gezondheidsvaardigheden. Hoe kun je met foto strips het zelfvertrouwen van ouderen vergroten in hun gesprekken met artsen?

Ruth heeft ons meegenomen in alle stappen van het ontwikkelproces. Zo werd door middel van focusgroep gesprekken opgehaald dat veel mensen tegen het probleem aanlopen dat artsen lastig taalgebruik gebruiken. Ook ervaren sommige ouderen dat artsen weinig aandacht voor de patiënt hebben en vooral naar het computer scherm kijken. Ook vergeten veel mensen vragen te stellen tijdens het bezoek aan een arts. Foto strips kunnen mensen helpen om het gesprek hierover aan te gaan en deze gesprekken gemakkelijk te voeren.

Daarnaast heeft Ruth in co-creatie met pedagogen een digitaal prentenboek ontwikkeld welke kinderen met brandwonden kan helpen om stress bij het verwisselen van verband te doen verminderen. Zo is er in mooi getekende vorm weergegeven wat zij kunnen verwachten.

Voorbeeld van een onderdeel van het prentenboek: bevat tekeningen van wat Ruth Koops vertelt. Gezondheidsstrips om in gesprek te gaan met zorgpersoneel. En beeldverhaal voor kinderen.

Beeld helpt om dingen leuk te maken

De volgende spreker, Eline van Weelden, is opgeleid als designer aan de TU Delft en werkt nu bij de gemeente Rotterdam. Zij zet beeld in om samen met de bewoners van Reyeroord hun dromen tot uitdrukking te brengen en te verwezenlijken in de wijk. Op een interactieve manier heeft Eline ons meegenomen in haar werkwijze.

De ambities van de wijk zijn groots en abstract. In Reyeroord worden deze klein gemaakt, en gekeken naar de energie en behoeften van de bewoners. De vraag ‘waar droom je van?’ werd in de wijk bij de bewoners voorgelegd. Bewoners in Reyeroord worden zo vroeg mogelijk in het proces betrokken bij de projecten in de wijk. Hoe sneller je dit doet, hoe meer ruimte er is voor betrokkenheid en samenwerking.

Als voorbeeld heeft Eline ons meegenomen in het project ‘Heemtuin’. Met bewoners gingen ze hier op zoek naar dromen voor de toekomst, maar dit bleek niet makkelijk. Dit werd in stappen gedaan, waarin beeld hielp om de toekomst tastbaar en voorstelbaar te maken.

  1. Het maken van een collage, de vertaling maken naar het droombeeld in beeld.
  2. Vervolgens wordt er met behulp van ideekaarten en een tekenaar en gedeeld toekomstperspectief geschetst.
  3. De terugkoppeling met beeld is essentieel.
  4. Als laatste stap is het van belang om de ideeën stap voor stap waar te maken in de buitenruimte en bewoners hierbij te betrekken en initiatief te laten nemen.

Je wilt uiteindelijk een stad zijn voor alle inwoners en iedereen kunnen bereiken

Tenslotte vertelden Leanne Bulten en Hans van Amelsvoort van de gemeente Eindhoven over de Eindhovense beeldbrief. Ze deelden de bevindingen en tips van Eindhoven.

Het inkorten van brieven is niet altijd de oplossing, aldus Hans. Wanneer je beeld gebruikt in brieven moet je dit altijd testen bij de gebruiker. In Eindhoven hebben ze dit gedaan samen met het leespanel, Steunwiel, Dyslexie café, Oog café, School Talbrug, Balie, KCC.

Het gebruik van iconen ten opzichte van foto’s blijft altijd een dilemma. Foto’s blijken, na verschillende tests, beter begrepen te worden. Je moet er voor zorgen dat de verschillende communicatiemiddelen goed op elkaar aansluiten. Wanneer je de gebruiker in je beeldbrief verwijst naar je website moet de informatie daar ook kloppen. Meer informatie over beeldbrieven kan je vinden op de website van Gebruiker Centraal.

Na deze korte introducties van de onderwerpen kregen de deelnemers de mogelijkheid in deelsessies meer informatie over de verschillende onderwerpen op te halen. Deze half uur durende sub sessies gaven deelnemers de kans de diepte in te gaan over het onderwerp en vragen te stellen. Bijvoorbeeld:

Zijn het altijd dezelfde mensen die toch al zichtbaar zijn of zijn jullie er ook in geslaagd om andere wijkbewoners te betrekken? (Eline)
Bij de avondsessies moet je mensen uitnodigen. We hebben bijvoorbeeld ook mensen aangesproken die langskwamen met Heemgame. Of mensen benaderen en een gesprek aangaan als zij toevallig langskomen om water te geven aan planten.

Waarom zetten jullie geen instructievideo’s in? (Hans)
Omdat je die niet bij de doelgroep krijgt. Dan zul je toch een brief met een link naar de video moeten sturen.

Werken de fotostrips voor alle ouderen? (Ruth)
Ja dit werkt, en is onderzocht door een student bij ouderen met een Marokkaanse achtergrond.

We eindigden de sessie met een verrassende afsluiting. Directeur Klantcontact van de gemeente Rotterdam en ambassadeur van Gebruiker Centraal, Annemarie de Rotte, sloot af met de officiële opening van de nieuwe Kennisbank Beeldtaal. Ook benadrukte Annemarie het belang van duidelijke communicatie, onder anderen door gebruik te maken van beeld.

Doe mee!

Tenslotte werd er nog een oproep gedaan om mee te doen om de kennisbank beeldtaal door te ontwikkelen met nieuwe, geteste vormen van beeldproducten. De beeldbrieven en de fotostrips staan er al op, en Eline heeft aangegeven ook met tests te starten en een bijdrage te leveren. Wil je ook meedoen? Ga dan naar de website van de Kennisbank Beeldtaal.

Met dank aan D. Lindemans voor de mooie sketches van de presentaties.

De presentaties en video’s van de bijeenkomst: